Hoe een vergissing tot een strategie kan leiden
Vergissen is menselijk
Menselijk gedrag wordt vaak aangestuurd door onbewuste motieven. Patronen spelen daarbij een belangrijke rol. Hoe komt dat? Repeterend gedrag wordt ingegeven door drie motieven:
- De eerste keer is een vergissing.
- De tweede keer is een keuze.
- De derde keer is een strategie.
In ons dagelijks leven maken we allemaal vergissingen. Dat is volstrekt normaal en helpt ons om te leren. Door te doen krijg je feedback op jezelf. Je ontdekt wat wel en juist niet werkt. Dat inzicht is de sleutel voor het leerproces. Een doorgaans effectieve strategie, maar soms zit er een addertje onder het gras…
Van vergissing naar keuze
Vergissen is en blijft menselijk. De eerste keer kijkt niemand daarvan op. Dat is anders als iemand zich voor de tweede keer op dezelfde manier vergist. Over het algemeen doet de omgeving daar lacherig over, met in het achterhoofd het beroemde gezegde: ‘Een ezel stoot zich niet tweemaal aan dezelfde steen.’ Dat lachen werkt verlichtend en houdt de relatie goed. Er is echter meer aan de hand. Op het moment dat je je twee keer op dezelfde manier vergist, dan heb je zonder het zelf te weten een beslissing genomen.
Van keuze naar strategie
Het wordt nog interessanter. Bij herhaling zie en betrap ik mezelf op het feit dat ik me niet één keer aan een steen stoot. Ik kan mezelf ook dommer dan de ezel noemen en het twee keer meemaken. Maar wat is er dan aan de hand als het mij voor de derde keer overkomt? Als iets voor de derde keer gebeurt zonder dat we dat meteen bewust meemaken, dan hebben we te maken met een strategie, in de volksmond een patroon.
Het nut van patronen
Voor het winnen van een Formule 1-race heeft Max Verstappen patronen hard nodig om goed maar vooral snel, instinctief, te kunnen beslissen. De zweefmomenten van Epke Zonderland zijn niet mogelijk als hij erover moet nadenken. Daarvoor is training nodig en zeker in het geval van Epke en Max veel oefening.
We hebben het misschien zelf niet in de gaten, maar in ons dagelijks leven maken we gebruik van precies dezelfde fenomenen. Fietsen, traplopen, veters strikken etc. zijn hier voorbeelden van. Gegevens die ons mogelijk naar dezelfde steen leiden, of een steen die er veel op lijkt, slaan we onbewust op. Het achterhalen van een strategie of de werkwijze van een patroon – ofwel bewustwording van dat wat we onbewust doen – is essentieel om je eigen gedragingen beter te begrijpen. Door gedetailleerde vragen te stellen wordt het proces van bewustwording gestimuleerd. Of zoals enkele cursisten van Inzigd treffend zeggen: ‘We moeten even tandenpoetsen. Wij bedoelen hiermee naar het detail gaan van de situatie om tot andere oplossingen te komen.
Samengevat
Patronen zijn kenmerkend voor menselijk gedrag. Onthoud het volgende:
- De eerste keer is een vergissing.
- De tweede keer is een keuze.
- De derde keer is een strategie.
Het is van belang om je eigen keuzes en strategieën te leren kennen, want dat is de basis voor meer zelfregie.
Hoe een vergissing tot een strategie kan leiden
